Er zijn grote verschillen tussen gemeenten als het gaat om de tegemoetkoming in de zorgkosten. De verschillen zijn zo groot dat belangenorganisaties hierover opnieuw vragen hebben neergelegd bij de Tweede Kamer.

Wtcg en CER tegemoetkoming

Tot 1 januari 2014 hadden veel chronisch zieken en gehandicapten (waaronder vooral ouderen) recht op een Wtcg- of CER-tegemoetkoming.

Wtcg-tegemoetkoming
De hoogte van de Wtcg-tegemoetkoming was afhankelijk van de leeftijd en zorggebruik.

CER-tegemoetkoming
De hoogte van de CER-tegemoetkoming was een vast bedrag van 99 euro per jaar.

Afschaffing tegemoetkoming zorgkosten

Per 1 januari 2014 zijn de algemene tegemoetkoming (Wtcg) en Compensatie eigen risico (CER) komen te vervallen. Het kabinet besloot destijds deze landelijke regelingen voor mensen met hoge zorglasten af te schaffen, omdat de tegemoetkomingen niet altijd bij de juiste groep terecht kwamen. Een deel van het budget (ongeveer een derde) werd overgeheveld naar de gemeenten. Vanaf dat moment zijn gemeenten verantwoordelijk om hun inwoners met hoge zorgkosten te ondersteunen. Sinds 2014 mogen gemeenten zelf weten op welke manier ze de inkomensondersteuning inzetten. Hierbij kwam direct al een probleem om de hoek kijken: gemeenten zijn niet verplicht om hun inwoners een inkomensondersteuning te geven.

Steekproef Unie KBO

De Unie KBO wilde graag weten hoe gemeenten de inkomensondersteuning inzetten nadat de Wtcg- en CER-tegemoetkomingen kwamen te vervallen in 2014. Het onderzoek van de Unie KBO betreft 40 gemeenten die nader zijn bekeken waaronder gemeenten als Maastricht, Zwolle, Lelystad, Gouda, Tilburg, Enschede, Dordrecht en Amsterdam.

Verschillen tegemoetkoming zorgkosten tussen gemeenten groot

Uit de steekproef kan geconcludeerd worden dat de verschillen tussen gemeenten groot zijn. Zo kan de tegemoetkoming in de zorgkosten in de gemeente Hof van Twente oplopen tot 750 per jaar, in Purmerend is dat 200 euro per jaar en in Maastricht 100 euro per jaar. De gemeenten Harlingen en Franekeradeel geven niet eens een specifieke compensatie voor het wegvallen van de Wtcg en CER. Zorggebruikers moeten echt geluk hebben in welke gemeente ze wonen. Naast de grote verschillen in de inkomensondersteuning zijn er ook flinke verschillen in de informatievoorziening. Er zijn gemeenten die een duidelijk overzicht van regelingen en tegemoetkomingen bieden, zoals Amsterdam, Utrecht en Wageningen. Er zijn ook gemeenten die op hun website vrijwel geen informatie bieden, zoals de gemeente Alphen-Chaam.

Ziektekostenverzekering

Veel gemeenten schuiven de collectieve (aanvullende) ziektekostenverzekering naar voren als alternatief voor de tegemoetkoming in de zorgkosten. Het probleem van deze ziektekostenverzekering is dat deze alleen toegankelijk is voor een kleine groep mensen. Het gaat hier om mensen met een inkomen tot maximaal 130% van het sociaal minimum. Veel chronisch zieken zitten hier net boven en kunnen dus geen gebruik maken van deze ziektekostenverzekering. Deze verzekering is bovendien niet nieuw en bestond al naast de Wtcg- en CER-tegemoetkomingen. Of deze ziektekostenverzekering dus gepresenteerd mag worden als een alternatief voor de tegemoetkoming in de zorgkosten is dus maar de vraag.

Bijzondere bijstand

Er zijn ook gemeenten die hun inwoners verwijzen naar de bijzondere bijstand wanneer ze een financiële tegemoetkoming in de zorgkosten nodig hebben en er zijn gemeenten die hun regeling (deels) uit dit budget bekostigen. De bijzondere bijstand is slechts voor een kleine groep mensen. Het gaat hier om mensen met een inkomen tot maximaal 110% van het sociaal minimum. Heeft men een te hoog inkomen, zelfs als dit maar een klein beetje te hoog is, dan kan er geen tegemoetkoming voor hoge zorgkosten meer verkregen worden. In de praktijk is het nu dus daadwerkelijk zo dat veel mensen niet meer voor deze tegemoetkoming in aanmerking komen en hierdoor in ernstig in de financiële problemen terecht zijn gekomen.

Toezicht inzet inkomenssteun door gemeenten

Staatssecretaris Van Rijn beloofde de Tweede Kamer dat hij in de gaten zal houden op welke manier gemeenten met de inkomenssteun omgaan. Unie KBO heeft hem nu gevraagd deze belofte snel in te lossen. Verschillen van 900 euro in tegemoetkoming is onaanvaardbaar. Steeds vaker is het zo dat mensen afhaken, omdat de zorg die ze zo hard nodig hebben, niet meer te betalen voor ze is. Amsterdam, Purmerend en Emmen kwamen in ieder geval goed uit de steekproef van Unie KBO. Venlo, Culemborg, Harlingen en Franekeradeel kennen geen regelingen en kwamen dan ook niet goed uit de steekproef.